Kazimierzowski Uniwersytet Trzeciego Wieku

Spotkanie z historykiem morskim Mariuszem Borowiakiem

Zaproszenie na wydarzenie!

 W dniu 27 kwietnia (środa) 2022 r. w Auli Biblioteki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy przy ul. K. Szymanowskiego 3 odbędzie się spotkanie z jednym z najbardziej znanych polskich pisarzy i dziennikarzy morskich – Mariuszem Borowiakiem. Główny temat spotkania: „Na tropie zatopionych wraków. Poszukiwania i eksploracja niszczyciela eskortowego ORP Kujawiak na Morzu Śródziemnym w latach 2014–2017”

 W dniu 27 kwietnia odbędą się dwa spotkania autorskie (wstęp wolny):

 - godz. 11.00 dla młodzieży szkolnej i studentów (zgłoszenie chęci udziału w spotkaniu należy złożyć telefonicznie: 608110666 lub mailowo: slawomir.laniecki@ukw.edu.pl)

 - godz. 16.00 dla słuchaczy KUTW oraz innych chętnych

 Podczas spotkania Mariusz Borowiak zadebiutuje także swoją najnowszą książką, tematycznie związaną z historią Bydgoszczy: „Komandor Kanafoyski i Oddział Wydzielony „Wisła” w 1939 r. Miejsce prapremiery publikacji nie jest przypadkowe – Oddział Wydzielony „Wisła” krótko przed wybuchem wojny wydzielony został z Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej, a od lipca 1939 r. stacjonował w podbydgoskim Brdyujściu wchodząc w skład Armii „Pomorze”. Wsławił się m.in. obroną mostu fordońskiego przed niemiecką Luftwaffe. Aby trwale uczcić pamięć o bohaterskiej formacji rzecznej, jesienią 2019 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Bydgoski Wyszogród, uroczyście odsłonięto pomnik poświęcony marynarzom Oddziału Wydzielonego „Wisła” oraz ich dowódcy.

 Podczas spotkania z Mariuszem Borowiakiem będzie można zdobyć książki autora oraz wpis z autografem.

 Wydarzeniem towarzyszącym będzie wystawa modeli polskich okrętów wojennych, w tym jednostek wchodzących w skład OW „Wisła” z kolekcji Adama Gawlika.

 Tego dnia w Bydgoszczy gościć będziemy m.in.: wnuka dowódcy OW „Wisła” Romana Kanafoyskiego z synami Wojciechem i Sebastianem oraz przedstawicieli 3 Flotylli Okrętów im. kmdr. Bolesława Romanowskiego w Gdyni.

 Mariusz Borowiak (ur. 1964 r. w Gnieźnie), jest jednym z najbardziej znanych polskich pisarzy i dziennikarzy morskich. Autor ponad 100 książek (także w języku angielskim i rosyjskim) oraz broszur o tematyce wojenno-morskiej w ogólnym nakładzie ponad 250 tys. egzemplarzy. Współautor haseł do słowników i encyklopedii oraz blisko 700 artykułów w kraju i za granicą. Współpracownik magazynów „Morze, Statki i Okręty”, „Morze.org.”, „Polska Zbrojna Historia”. Jego artykuły prasowe i książki były pretekstem do przygotowania licznych reportaży radiowych i telewizyjnych. Znany jest z obalania „prawd historycznych” o Polskiej Marynarce Wojennej w latach 1918–1947 i niemieckiej U-Bootwaffe w okresie II wojny światowej. Prezes Stowarzyszenia Wyprawy Wrakowe. Uczestnik dwóch międzynarodowych ekspedycji na wrak niszczyciela eskortowego ORP Kujawiak w latach 2015 i 2016 oraz wyprawy The Lost Bombers of Brindisi 2018 (ekspedycja w poszukiwaniu wraków polskich i amerykańskich samolotów bombowych). Na podstawie jego książki „Westerplatte. W obronie prawdy” powstał scenariusz do filmu fabularnego „Tajemnica Westerplatte”. Był też jednym z konsultantów scenariusza filmu „Dywizjon 303. Prawdziwa historia”.

 O książce:

„Komandor Kanafoyski i Oddział Wydzielony „Wisła” w 1939 r.”

 W chwili rozpoczęcia II wojny światowej jednostki Polskiej Marynarki Wojennej brały udział w działaniach na Bałtyku, ale także w walkach na wodach śródlądowych – Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej w Pińsku (na rzekach Piny, Prypeci i innych rzekach oraz rozlewiskach na Polesiu) oraz Oddział Wydzielony rzeki Wisły, zwany potocznie Oddziałem Wydzielonym „Wisła”. Ta druga formacja utworzona na przełomie marca/kwietnia 1939 r. – dowodzona przez kmdr. ppor. Romana Kanafoyskiego – w składzie kilku okrętów uzbrojonych, jednostek pomocniczych oraz plutonu desantowego, na początku lipca, rozkazem szefa Sztabu Naczelnego Wodza została przebazowana do Brdyujścia w pobliżu rejonów dyslokacji pierwszorzutowych jednostek operacyjnych Armii „Pomorze”. OW z bazą w Brdyujściu podporządkowano pod względem ogólnym szefowi KMW w Warszawie, pod względem wyszkoleniowym i administracyjnym podlegał dowódcy FRMW w Pińsku, a pod względem taktycznym gen. bryg. Zdzisławowi Przyjałkowskiemu, dowódcy 15. Dywizji Piechoty w Bydgoszczy, którego żołnierze wchodzili w skład Armii „Pomorze” (d-ca gen. Władysław Bortnowski).

Oddział kmdr. Kanafoyskiego otrzymał następujące zadania na wypadek wybuchu wojny: obrona przeciwlotnicza mostów i przepraw wiślanych na odcinku Dobrzyń - Grudziądz, ochrona przepraw własnych i niszczenie przepraw nieprzyjaciela przez Wisłę, utrzymanie łączności między dwoma brzegami Wisły w pasie działania jednostek armijnych oraz zabezpieczenie przepraw Armii „Pomorze” przez Wisłę. W ostatnim tygodniu sierpnia do zwalczania dywersji niemieckiej wyznaczono marynarzy OW. Nie jest jednak tajemnicą, że z powodu skromnych sił i środków Oddział Wydzielony mógł wykonać postawione mu zadania w bardzo ograniczonym zakresie.

Opis działań wojennych OW w dniach 1–10 września 1939 (w większości jednostek), udział marynarzy w bitwie nad Bzurą oraz losy ostatniej walczącej jednostką rzecznej KU 30 (samozatopiona 28 września), powstał na bazie dokumentów archiwalnych znajdujących się w kraju i zagranicą oraz dzięki relacjom naocznych świadków. Dodatkową atrakcją książki jest biografia komandora Kanafoyskiego. Publikacja jest bogato ilustrowana. Zawiera ponad 220 zdjęć (wiele po raz pierwszy publikowane), kopii dokumentów, rysunków technicznych jednostek śródlądowych i mapy.

  *  *  *

 Warto przypomnieć też, iż w roku 2022 (dokładnie 1 października) mija 100 rocznica utworzenia w Toruniu Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej, której obecnie kontynuatorką jest Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni. W latach 1938–1939 pod nazwą Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej, uczelnia znajdowała się w Bydgoszczy, w gmachu Szkoły Wojennej przy dzisiejszej ul. Gdańskiej 190 (obecnie Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych). Absolwentami toruńskiej uczelni są między innymi tak wybitni „bydgoszczanie”, jak komandor Borys Karnicki i komandor Bolesław Romanowski – najwybitniejszy dowódcy polskich okrętów podwodnych z czasów II wojny światowej.