19 marca 2025 roku, w kolejną rocznicę wydarzeń Bydgoskiego Marca 1981, gościliśmy dr Adama Węsierskiego - historyka, autora opracowań naukowych poświęconych aparatowi bezpieczeństwa i agenturze czasów PRL.

19 marca 1981 r. w sali sesyjnej Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy doszło do incydentu siłowego usunięcia przez funkcjonariuszy MO i ZOMO zaproszonych wcześniej działaczy „Solidarności” i przedstawicieli rolników, którzy mieli przedstawić swoje postulaty dopingujące władzy państwowej do podjęcia działań na rzecz rejestracji NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”. W trakcie zajścia dotkliwie pobici zostali działacze „Solidarności”: Jan Rulewski, Michał Bartoszcze i Mariusz Łabętowicz. 

Wydarzenie to, poprzedzone trzy dni wcześniej rozpoczęciem strajku okupacyjnego przez rolników z okolic Bydgoszczy siedziby Wojewódzkiego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego przy ul. Dworcowej 87 w Bydgoszczy spowodowało, że Bydgoszcz w marcu i kwietniu 1981 r. znalazła się na ustach całej Polski. O wydarzeniach bydgoskich mówiono i pisano w Europie i na Świecie. Już 20 marca w Bydgoszczy zjawił się Lech Wałęsa z całą świtą najbliższych współpracowników związkowych. W dniach 23 – 24 marca obradowała tutaj Krajowa Komisja Porozumiewawcza, która podjęła decyzję o ogólnopolskim strajku ostrzegawczym. Strajk, który miał miejsce w dniu 27 marca był największym tego typu protestem społecznym w historii naszego kraju. Wzięło w nim udział kilkanaście milionów obywateli. 17 kwietnia podpisano porozumienie bydgoskie między strajkującymi rolnikami a przedstawicielami władz PRL. 12 maja 1918 r. Wojewódzki Sąd w Warszawie zarejestrował NSZZ RI „Solidarność”.

Były to wydarzenia, które na trwałe zapisały się w najnowszej historii Polski. Udział w nich mieszkańców Bydgoszczy i kujawsko - pomorskiego regionu jest bezsprzeczny.

19 marca 2025 r., a więc 44 lata po tamtych wydarzeniach, wspominaliśmy te chwile. Przypomniał nam je Przewodniczący Rady Naukowo - Programowej KUTW dr Sławomir Łaniecki, ale przede wszystkim z niezwykłym zainteresowaniem i skupieniem wysłuchaliśmy wykładu naszego gościa specjalnego, historyka czasów PRL, dr. Adama Węsierskiego.

Dr Adam Węsierski z tematem wykładu: „Osobowe źródła informacji/pracy operacyjnej w strukturach NSZZ „Solidarność” ziemi bydgoskiej” skupił się przede wszystkim na temacie inwigilacji opozycji przez służby specjalne PRL oraz na sposobach pozyskiwania do współpracy agenturalnej m.in. działaczy „Solidarności”. Dużo uwagi poświęcił metodom pracy z agentami oraz dokumentowania ich pracy. Motywacje do podjęcia współpracy były różne, nie zawsze natury finansowej. A. Węsierski podkreślił, że bazuje na solidnych źródłach przede wszystkim z Instytutu Pamięci Narodowej (m.in. teczki personalne, teczki pracy, własnoręcznie podpisane zobowiązania do współpracy, donosy, listy płac), a celem jego pracy badawczej jest wyłącznie ukazanie prawdy o tamtych trudnych czasach.

Smaczkiem do wykładu były zaprezentowane przez naszego prelegenta dotychczas wydane przez niego książki na temat szeroko rozumianego aparatu bezpieczeństwa czasów PRL w latach 1945 –  1989 oraz jego działalności szczególnie w regionie kujawsko-pomorskim. Jest to temat, do którego zapewne jeszcze w przyszłości na wykładach KUTW wrócimy.

Wykładowi przysłuchiwały się 184 osoby – nie tylko naszych słuchaczy, ale również kilkadziesiąt osób zainteresowanych tematem, w tym działacze „Solidarności” z 1918 r., m.in. uczestnicy strajku okupacyjnego WK ZSL w marcu i kwietniu 1981 r. Jan Monarcha i Tadeusz Jakubek. Na zakończenie wykładu Pan Doktor odpowiedział na szereg pytań uczestników.

Tymczasem, już 2 kwietnia 2025 r., kolejne spotkanie, tym razem z długo wyczekiwaną dr. hab. prof. uczelni Moniką Nawrot - Borowską, która pojawi się u nas z tematem: „Sprawy intymne i nieczyste… O edukacji seksualnej naszych prababć i pradziadków”.

Serdecznie zapraszamy!